WOORDEN   Α Β Γ Δ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Ο Π Ρ Σ Τ Υ Φ Χ Ψ Ω    
NAMEN Α Β Γ Δ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Ο Π Ρ Σ Τ Υ Φ Χ Ψ Ω    
AUTEURS A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X IJ Z
 
DE APARTE GEBODEN
CULTISCHE GEBODEN
 

Het eerste gebod: godsbeeld

Het eerste gebod verwijst naar Gods bijzondere kwaliteiten. Zijn vorm en

grootheid gaan menselijke verbeelding te boven. Zij kunnen hem slechts zien in
de schepping, het werk van zijn wil, hem slechts dienen door beoefening van
deugd, bij uitstek het werk hunner vroomheid.
 
Flavius Josephus, Contra Apionem II 190-192
190. Τίνες οὖν εἰσιν αἱ προρρήσεις καὶ ἀπαγορεύσεις; ἁπλαῖ τε καὶ
γνώριμοι. πρώτη•
πρώτη δ᾿ ἡγεῖται: als eerste staat vooraan;
ἡγέομαι: leiden, de weg wijzen; zie ook WL.
δ᾿ ἡγεῖται ἡ•
ἡ περὶ θεοῦ: sc. πρόρρησις.
περὶ θεοῦ λέγουσα ὅτι θεὸς ἔχει•
ἔχει: pregnant: verwijst naar de goddelijke leiding.
τὰ•
τὰ σύμπαντα: i.e. het heelal.
σύμπαντα, παντελὴς καὶ μακάριος, αὐτὸς αὑτῷ πᾶσιν αὐτάρκης, ἀρχὴ καὶ
μέσα•
μέσα: μέσα, τά (gesubstantiveerd adiectivum;
< μέσος ): midden
καὶ τέλος οὗτος•
οὗτος: vat θεός weer op.
τῶν•
τῶν πάντων: neutrum; de genitivus is afhankelijk van ἀρχὴ...μέσα...τέλος.
πάντων, ἔργοις μὲν καὶ χάρισιν ἐναργὴς καὶ
παντὸς•
παντὸς οὑτινοσοῦν: neutrum; de genitivus comparationis is afhankelijk van φανερώτερος.
οὑτινοσοῦν φανώτερος, μορφὴν•
μορφὴν...μέγεθος: bepaling van beperking in de accusativus (vert.: wat…betreft), afhankelijk van ἄφατος
δὲ καὶ μέγεθος ἡμῖν ἄφατος.
191. πᾶσα μὲν γὰρ ὕλη πρὸς•
πρὸς εἰκόνα: πρός: (finaal) om…te maken.
εἰκόνα τὴν τούτου κἄν•
κἂν: crasis van καί en ἐάν.
ᾖ πολυτελὴς ἄτιμος,
πᾶσα δὲ τέχνη πρὸς μιμήσεως•
μιμήσεως: sc. αὐτῆς, i.e. τὴς τοῦ θεοῦ εἰκόνος.
ἐπίνοιαν ἄτεχνος· οὐδὲν ὅμοιον•
ὅμοιον: sc. αὐτῷ, i.e. τῷ θεῷ.
οὔτ᾿
εἴδομεν οὔτ᾿ εἰκάζειν•
εἰκάζειν: i.e. zich voorstellen en afbeelden;
εἰκάζω: verbeelden, uitbeelden; zie ook WL.
ἐστὶν ὅσιον. 192. ἔργα βλέπομεν αὐτοῦ φῶς,
οὐρανόν, γῆν, ἥλιον, ὕδατα, ζῴων γενέσεις, καρπῶν ἀναδόσεις. ταῦτα θεὸς
ἐποίησεν οὐ χερσίν•
χερσίν: dat. plur. bij χείρ (gen. sing.: χειρός)
, οὐ πόνοις, οὔ•
οὔ τινων συνεργασμένων ἐπιδεηθείς: συνεργασμένων: futurum, vanuit het begin van de schepping gezien;
ἐπιδέομαί τινος: iets/iemand erbij nodig hebben
τινων συνεργασομένων ἐπιδεηθείς,
ἀλλ᾿ αὐτοῦ•
αὐτοῦ θελησάντος: genitivus absolutus;
ἠθέλεσα/ἐθέλεσα: aoristus bij ἐθέλω/θέλω
θελήσαντος καλῶς ἦν•
ἦν...γεγονότα: (= ἐγέγονεν) omschrijvende vervoeging.
εὐθὺς γεγονότα. τοῦτον•
τοῦτον θεραπευτέον ἀσκοῦντας ἀρετήν:
τοῦτον θεραπευτέον ἐστιν ἡμῖν ἀσκοῦσιν ἀρετήν.

τοῦτον: objectsaccusativus bij θεραπευτέον.

θεραπευτέος: het adiectivum verbale op –τέος geeft aan dat er iets gedaan moet worden. De handelende persoon staat in de dativus. Er zijn twee constructies mogelijk:
(a) een persoonlijke: οὗτος ἡμῖν θεραπευτέος ἐστίν,
(b) (zoals hier) een onpersoonlijke: τοῦτον ἡμῖν θεραπευτέον (ἐστίν).
Beide betekenen ze: hij moet door ons gediend worden.

ἀσκοῦντας: accusativus in plaats van de dativus die met het aan te vullen ἡμῖν zou moeten congrueren
θεπαπευτέον
ἀσκοῦντας ἀρετήν· τρόπος•
τρόπος…θεοῦ θεραπείας οὗτος ὁσιώτατος:
οὗτος: subject.
τρόπος… θεοῦ θεραπείας…ὁσιώτατος: naamwoordelijk deel van het predicaat.
θεραπείας: de genitivus hangt van τρόπος af.
θεοῦ: de genitivus obiectivus hangt van θεραπείας af.
γὰρ θεοῦ θεραπείας οὗτος ὁσιώτατος.
 
Vertaling
Tekst
Aantekeningen
 
  Flavius Josephus
  Andere auteurs
Omhoog